تجزیه ژنتیکی مقاومت به سرما در ده رقم گندم به روش دی‌آلل

در بهار سالهای 78و 79 ده رقم گندم رایج کشور با درجات مختلف مقاومت و حساسیت به سرما به صورت نیم دی آلل تلاقی داده شدند. گندمهای مورد استفاده عبارت بودند از ارقام بولانی, سبلان, خلیج, بزوستایا ورگه های 591,592,746,273,583,518.بذر 45 نتاج F1 حاصل به همراه والدین (جمعا" 55 ژنوتیپ )در دو تکرار به صورت طرح کاملا تصادفی در گلخانه و 4تکرار در مزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران به صورت طرح بلوکهای کامل تصادفی کشت شد. برای انجام آزمایشهای مقاومت به سرما از گیاهچه های گلخانه و مزرعه استفاده شد. صفات زمان گلدهی، LT50، بقاء در دماهای 8-، 12-، 16- درجه سانتی گراد و پایداری غشا سیتوپلاسمی(هدایت الکتریکی) در دمای ?C12-اندازه گیری گردید. اختلاف ژنوتیپ های مختلف برای صفات مورد اندازه گیری شده در سطح 1%و5% معنی دار بود. تجزیه ترکیب پذیری عمومی ( GCA ) و ترکیب پذیری خصوصی ( SCA ) ژنوتیپ ها برای صفات اندازه‌گیری شده به روش گریفینگ انجام شد و اختلاف معنی داری بین ژنوتیپ ورگه ها مشاهده گردید ، نتایج نشان داد که ژنهای دارای اثر افزایشی و غیر افزایشی در کنترل صفات مذکور نقش مهمی را ایفا می‌کنند. تجزیه و تحلیل گرافیکی نتاج حاصل از تلاقی‌ها برای کلیه صفات مورد بررسی به روش هیمن انجام شد که نتایج آن حاکی از وجود اثر غالبیت در کنترل ژنتیکی مقاومت به سرما در گندم بود.پراکنش واریته ها در امتداد خط رگرسیون نشان داد که واریته های بزوستایا و سبلان در مقابل تنش سرما بیشترین ژنهای غالب را دارا هستند و بالعکس، واریته‌های بولانی ,خلیج و رگه های 746 و518 در مقابل تنش سرما دارای بیشترین ژنهای مغلوب اند.